Tổ đình Long Thiền xưa kia thuộc thôn Bình Long, huyện Phước Long, dinh Trấn Biên, nay thuộc ấp Tân Bình, phường Bửu Hoà, Thành phố Biên Hoà do Tổ sư Thành Nhạc – Ẩn Sơn khai sơn vào năm 1664 dưới thời chúa Nguyễn Phúc Tần. Trải qua nhiều lần trùng tu và tân tạo dưới thời các vị Tổ Phật Chiếu, Tổ Tiên Đức, HT. Huệ Thành.
Về kiến trúc, di sản của tổ đình Long Thiền Tổ Đình Long Thiền có kiến trúc hình chữ Tam(三) truyền thống. Chánh Điện, Tổ Đường, Tăng Xá, nhà Trù tiếp nối nhau. Khoảng sân của chùa có diện tích tương đối rộng và có nhiều cây cổ thụ, Khuôn viên chùa rộng và đặc biệt còn lưu lại nhiều bảo tháp trong đó có Bảo Tháp của Tổ Khai Sơn.
Trải qua bao thế kỷ, ngôi chùa được khang trang như hiện nay đã qua nhiều đợt trùng tu. Kiến trúc hiện tồn của di tích theo lối chữ tam. Chánh điện, nhà thờ Tổ, giảng đường, tăng đường, nhà trù tiếp nối nhau. Tùy theo chức năng của từng nơi trong chùa mà cách bài trí từng mảng hài hòa. Phần chánh điện uy nghiêm với hệ thống các ban thờ. Khoảng sân rộng của chùa có nhiều cây cổ thụ tỏa bóng mát. Những hàng cột chính trong chánh điện chạm khắc tinh tế đề tài hoa điểu, bát tiên, lý ngư hóa long, nhựt nguyệt, tứ linh, được sử dụng trang trí một cách tinh tế. Nét chạm trỗ công phu của tiền đình khi có ánh nắng của buổi sáng xuyên qua tán lá trông lung linh, tuyệt đẹp.
Là một công trình kiến trúc tôn giáo, cái nôi của trung tâm Phật giáo xứ đàng trong cùng với sự đóng góp to lớn trong sự nghiệp cách mạng nước nhà, chùa Long Thiền xứng đáng có một vị trí trong lịch sử của vùng đất Đồng Nai.
Thu Trang
