Gốm từ xa xưa đã mang trên mình những giá trị đặc biệt về lịch sử và văn hóa đặc trưng của mỗi dân tộc, vùng miền. Để không bị lãng quên, theo dòng chảy thời gian, qua những diễn trình khác nhau của lịch sử mà gốm Việt Nam nói chung, gốm Biên Hòa nói riêng đã dần đi vào đời sống xã hội hiện đại theo một cách rất riêng. Theo dòng lịch sử, các làng gốm Biên Hòa hơn 300 tuổi từng tạo ra những sản phẩm vang danh vào những năm cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Và cho đến nay, các loại gốm Biên Hòa thời đó vẫn được xem là thứ của hiếm đối với những người chơi gốm cổ.
Qua biến thiên thời gian, từ hàng trăm cơ sở, hiện chỉ còn vài chục đơn vị lớn nhỏ làm nghề gốm ở Biên Hòa tập trung tại các phường Bửu Long, Tân Vạn, Tân Hạnh và Hóa An. Những sụt giảm ấy cùng với những đòi hỏi của thời cuộc, thị trường yêu cầu cần phải có sự thay đổi, cơ cấu lại để có thể bảo tồn được một trong những nghề cổ truyền, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa, lịch sử không chỉ của Đồng Nai mà cả vùng lân cận. Do đó, tỉnh đã quy hoạch di dời các cơ sở sản xuất gốm trên địa bàn TP. Biên Hòa vào Cụm công nghiệp gốm sứ Tân Hạnh.
Gốm Biên Hòa có vô vàn kiểu dáng với nhiều chủng loại khác nhau, song vẻ đẹp truyền thống mang tính đặc trưng của nó thể hiện qua hai khía cạnh: sự cân đối, hài hòa về hình dáng của sản phẩm cùng với nét độc đáo đầy tính thẩm mỹ qua các phù điêu và tượng nhỏ.
Phương Anh
