Trong danh sách những đặc sản nổi tiếng ở Nam bộ thì phải kể đến con ba khía nổi tiếng ở vùng ngập mặn. Ngày xưa, ba khía được dùng trong mỗi bữa cơm gia đình, khi con nước thấp hoặc mưa kéo dài, không lưới được cá tôm thì con ba khía muối được thay thế trong mỗi bữa cơm. Hầu như người dân Nam bộ nào cũng quen thuộc và ưa thích món ăn từ ba khía.
Ba khía sống ở vùng nước lợi và nước mặn tập trung nhiều nhất là ở Rạch Gốc, Năm Căn, Đầm Dơi, Ngọc Hiển (Cà Mau). Vụ ba khía bắt đầu từ mùa sa mưa và kết thúc khi mưa dứt hạt, thường đến khoảng tháng 4 – 5 âm lịch, nguồn thức ăn dồi dào nên ba khía rất mập chắc, để rồi mang trứng, đến khoảng tháng 7 – 8 thì đẻ con.
Muối ba khía không khó, ba khía rửa sạch, muối vừa phải, không được lạt cũng không quá mặn, muối độ một tuần, ba khía ăn được mà vẫn giữ được màu sắc như lúc còn sống là đạt chất lượng. Tuy đơn giản thế thôi, nhưng có hai điều phải đặc biệt lưu ý khi muối ba khía, thứ nhất là muối ba khía khi còn sống, thứ hai là độ mặn phải cao cho đủ sức khiến ba khía thành mắm.
Ngày nay, ba khía đã vượt qua cánh đồng đến với phố thị nhộn nhịp và cả các nước bạn… Thực khách rất ưa các món từ ba khía, ba khía được chế biến nhiều thứ như: rang muối, hấp gừng, chiên giòn, rang me, hấp bia, trộn gỏi… chứ không còn quanh quẩn với món ba khía muối ăn với cơm như ngày nào.
Có lẽ, từ thuở khai hoang mở cõi, ba khía muối là món ăn đầu tiên rồi trở thành món ăn đặc trưng của vùng đất hoang sơ và quyến rũ này. Đã ăn ba khía muối, thì không thể bỏ qua thứ nước trộn, bởi nó là tinh túy, thứ nước ba khía sóng sánh chất đạm ấy, cho vào miệng chưa kịp khép môi lưỡi đã co lại. Ai đã từng ăn một lần thì khó có thể quên được món đặc sản có một không hai này, đúng là “ăn cơm mắm, thấm về lâu”.
Thu Trang
