Những năm gần đây, Đồng Nai không còn xa lạ trên bản đồ du lịch khi được thiên nhiên ưu đãi, cùng với đó là sức hấp dẫn của nền văn hóa bản địa với bề dày lịch sử và chất lượng đầu tư các điểm du lịch đang dần nâng cao. Những điểm du lịch cộng đồng là nơi hội tụ đầy đủ nhất văn hóa bản địa, trở thành một sản phẩm du lịch lấy văn hóa làm tiền đề cho sự phát triển. Đây chính là cơ sở cũng như động lực để Đồng Nai tiếp tục định hướng phát triển văn hóa địa phương trở thành sản phẩm du lịch thế mạnh của tỉnh.
Toàn tỉnh hiện có 36 dân tộc thiểu số sinh sống tập trung có dân số đông như: Chơro, Mạ, S’Tiêng, Cơho, Hoa, Chăm, Khmer, Tày, Nùng, Mường… Các dân tộc thiểu số sinh sống lâu đời như: Chơro, Mạ, Stiêng, Cơho còn được gọi là dân tộc bản địa hay dân tộc tại chỗ. Các dân tộc bản địa định cư ở các địa bàn có địa hình đồi núi, rừng sâu trong tỉnh như: Tân Phú, Định Quán, Xuân Lộc, Vĩnh Cửu. Với nhiều đặc trưng văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc, tín ngưỡng lễ hội như: tín ngưỡng thờ đa thần, lễ hội Sayangva của người Chơro, lễ hội cúng lúa mới của người Mạ, lễ hội tôn giáo của người Chăm, lễ cấp sắc của người Dao, lễ hội lồng tồng của người Tày, lễ hội Chùa Ông của người Hoa…
Việc xây dựng sản phẩm đặc trưng những di sản văn hóa truyền thống độc đáo chứa đựng nhiều tinh hoa dân tộc có giá trị lịch sử, văn hóa địa phương. Bản sắc đó thể hiện sinh động qua các loại hình văn hóa tâm linh, trang phục, lễ hội, trò chơi dân gian, nghề thủ công, ẩm thực, phong tục, tập quán, cộng đồng dân cư… Chính sự độc đáo, đa dạng trong văn hóa tạo nên sức hấp dẫn du khách đến khám phá, trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số bản địa được đánh giá là phù hợp trong xu thế hiện nay.
Phát triển kinh tế du lịch trên cơ sở bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống để thu hút du khách được xác định là nhiệm vụ quan trọng để phát triển du lịch vững chắc, khắc phục tính thời vụ. Để làm được điều đó, ngành du lịch đang tích cực đẩy mạnh công tác truyền thông, quảng bá bản sắc văn hóa độc đáo của các dân tộc đến với du khách trong và ngoài nước bằng nhiều hình thức, tạo cơ sở để khôi phục du lịch sau đại dịch Covid-19 góp phần phát huy các giá trị văn hóa truyền thống thành sản phẩm du lịch hút khách du lịch.
Thanh Xuân
